Domy ze słomy
Ściślej mówiąc to budownictwo w szkielecie drewnianym , gdzie warstwę ocieplenia i wypełnienia ścian stanowi kostka prasowanej słomy, otynkowanej gliną. Nie ma tu znaczenia gatunek zboża z którego sa sprasowane kostki- najlepiej do tego celu nadaje się słoma żytnia. Kostka powinna być przede wszystkim sucha i dobrze sprasowana, wolna od pleśni. Istotnym jest aby słoma nie miała ziaren zboża, a najlepiej kłosów.
Same sprasowane kostki słomy pozwalają na wznoszenie ścian budynków parterowych, i takie budynki mieszkalne są również realizowane, ale w tym artykule zajmę się budynkami mieszkalnymi o konstrukcji szkieletu drewnianego.
Budynki wznoszone w tej technologi są ze wszech miar zgodne z oczekiwaniami ekologicznymi , energetycznymi i ekonomicznymi .
Jest to technologia najlepiej sprawdzająca się w budownictwie mieszkaniowym jednorodzinnym, agroturystycznym, działkowym, pensjonatowym i motelowym. Ściany z kostek prasowanej słomy mają bardzo duży opór cieplny, przy niewielkiej akumulacji ciepła, w związku z czym pomieszczenia w tych budynkach można szybko nagrzać, po czym na utrzymanie temperatury w pomieszczeniach, potrzebny jest minimalny wydatek energetyczny. Stąd technologia ta sprawdza się w budynkach używanych weekendowo, kiedy w okresie jesienno zimowym, potrzeba szybko osiągnąć i utrzymać przyjazną temperaturę w pomieszczeniach. W okresie letnich upałów, budynek taki długo z kolei się nagrzewa, co przy prawidłowym rozwiązaniu wentylacji, pozwala utrzymać przyjemny chłód wewnątrz. Ściana z gliny i słomy pozwala utrzymywać wilgotność wewnątrz na stałym , najbardziej optymalnym dla człowieka poziomie.
Technologia Straw Bale została opracowana w sposób znormowany w Niemczech i Austrii. Przeprowadzili niezbędne badania, także pożarowe i wyniki są rewelacyjne. Ściana z kostek prasowanej słomy żytniej otynkowana 5 centymetrową warstwą gliny jest ścianą pożarową min godzinną . Cechy fizyczne - kostka sprasowanej słomy żytniej gr 40 cm otynkowana po obu stronach warstwą gliny po 5 cm posiada opór cieplny R=0,12 W/m2x K, czyli tyle co 30 cm styropianu. Przy tym warstwa glina znakomicie reguluje poziom wilgotności we wnętrzu na poziomie najbardziej przyjaznym dla człowieka 40-50%.
Aspekt ekologiczny:
Ściany wykonane w technologii szkieletu drewnianego wypełnionego słomą i oblepionego gliną są bardzo przyjazną środowisku naturalnemu technologią. Nie tylko użyte materiały pochodzą bezpośrednio z natury, to ich rozkład nie powoduje żadnego skażenia.
Aspekt ekonomiczny- budynki w tej technologii są niewiele tańsze od budynków wznoszonych w technologiach tradycyjnych!
Budynki w tej technologii są ciepłe, ekonomiczne w eksploatacji, z dobrą atmosferą we wnętrzu. Nie chcą być niestety tańsze od budynków w technologiach"normalnych" . Są dwa główne powody takiego stanu rzeczy. Powód 1 to prosty fakt ze jedyne co jest inne to ocieplenie- słoma zamiast styropianu, styroduru czy wełny mineralnej . Pozostałe elementy budynku - konstrukcja , okna, tynki, wykończenie, instalacje są standardowo w cenach rynkowych. To co uzyskamy na kosztach ocieplenia- chociaż i to może okazać się trudne do zdobycia- dołożymy na kosztach organizacji budowy z nietypowego materiału.
Budując ze straw bala trzeba się liczyć z ogromnym oporem otoczenia począwszy od projektantów, znajomych i przyjaciół , poprzez urzędników i wykonawców. Powstało takich budynków w Polsce niewiele, na zasadzie eksperymentu i jak to w eksperymencie nie wszystko się udało.Analizując problemy nieudanych realizacji ze straw bela, dochodzę do wniosku że tego typu błędy są popełniane w każdej technologii i niepowodzenie należy przypisać ogólnie niskiej wiedzy budowlanej wśród projektantów i ekip wykonawczych , a nie akurat właściwościom słomy żytniej. Koszty budowy budynku jednorodzinnego w technologii straw bale, energooszczędnego na podstawie realizacji moich i znajomych wynosi średni 2650 zł /m2 powierzchni użytkowej budynku. Cena obejmuje budynek z wykończeniem i instalacjami. W cenie są brane pod uwagę koszty podłączenia budynku do mediów i koszty dróg dojazdowych.Cena netto bez podatku vat.
Problemy z gryzoniami:
Zacznijmy od tego że gryzonie jak mają możliwość żerowania i rozrodu, to założą gniazda w styropianie, wełnie mineralnej, wełnie szklanej (tak osobiste doświadczenie!) , przegryzą deskę i siatkę...Słoma do stosowania jako ocieplenie , nie może mieć pełnych kłosów, a najlepiej, gdyby była w ogóle bez kłosów. W ten sposób przygotowuje się słomę na krycie dachów- jest to słoma żytnia żęta sierpem, a potem koszona. Nie sadzę żeby ktoś chciał się pokusić na takie działanie, w związku z tym stosuje rozwiązania jakie od wieków stosowano w budowie spichlerzy z dodatkową siatka podtynkową w warstwie gliny.
Aspekt architektoniczny- technologia pozwala realizować budynki zarówno rustykalne jak i budynki o charakterze bardzo współczesnym.
Na portalach internetowych obejrzeć można wiele fotografii z realizacji takich domów. polecam:
Ekodama
Naturalny dom
Strawbale
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Budownictwa Naturalnego
Blog o budowie Dom słoma dom
Prefabrykacja : Słomiany Dom
Projektowanie i budowanie z użyciem strawbala:
Poniżej przykład projektu budynku z wykorzystaniem kostki słomy jako ocieplenia budynku. Budynek przeznaczony dla agroturystyki w kieleckiem. Budynek będzie wykorzystywany do organizacji warsztatów rzemiosła średniowiecznego - garncarstwa, tkactwa i ozdabiania broni.
A tu przykład domu gościnnego dla gospodarstwa agroturystycznego pod Białymstokiem. Powierzchnia użytkowa niewielka 40 m2 . Rodzina 3-4 osobowa może wygodnie spędzić w nim wakacje.
A poniżej projekt pasywnego domu działkowego z dużym podcieniem i tarasem.
Poniżej przekrój takiego domu, z pokazaniem zastosowania kostki słomy jako ocieplenie podłóg, ścian zewnętrznych i stropodachu. To najskuteczniejsza metoda docieplenia budynku, bez przerw w ociepleniu, jednorodnym naturalnym materiałem o bardzo dużym oporze cieplnym. Warunkiem użycia docieplenia słoma w podłodze jest zapewnienie wentylacji pod podłogą i odcięcie możliwości podciągania wilgoci z gruntu.
Takie rozwiązanie przy projektowaniu domów pasywnych w technologii straw bale, zostało zaprojektowane na podstawie rozwiązań z historycznego budownictwa spichrzów:
i rozwiązania zastosowanego w pasywnym budynku docieplonym kostkami słomy S-House w Austrii: Przy okazji polecam artykuł o tym ciekawym projekcie Projekty domów nowoczesnych - S-House: budynek pasywny ze słomy
Coraz powszechniejsze jest wykorzystanie technologii straw bale w projektach domów nowoczesnych. Poniżej budynki jednorodzinne parterowe projektowane w naszej pracowni ze słomy i gliny w szacie nowoczesnej:
