W artykule analizuję  trwałość budynków stajennych, detale budowlane, rozwiązania wentylacji grawitacyjnej, doświetlenia światłem dziennym. Przypatrzymy się okapom , podłogom w stajni, cokołom i materiałom użytym do budowy ścian i stropów, boksów i stanowisk.

Stadnina położona jest przy półmocnym wjeździe do Kętrzyna, bezpośrednio przy drodze 591. Jak czytamy na stronie  Stada Ogierów w Kętrzynie całe założenie powstało po 1877 roku kiedy zostały tu przeniesione  ogiery ze Stadniny Koni w Trakenach. Stajnia dlugości 191 m, ma 59 boksów oraz 73 stanowiska dla koni. Budynki trwają tu od 147 lat , więc warto się przyjjrzeć co sprawiło że są tak trwałe i nadal służą hodowli koni.

Zacznijmy od przyjrzenia się użytym materiałom budowlanym. Króluje cegła klinkierowa, granit, żeliwo i stal. Na zdjęciu poniżej cokół budynku osłonięty płytami granitowymi. Wokół budynku wybudowano rów wypełniony granitowymi otoczakami , który doskonale odprowadza wodę od budynku i wentyluje ścianę fundamentową, wykonaną z bloków granitowych. Takie rozwiązanie zapewniło dobrą izolację ściany od wód opadowych i gruntowych. Cegła fundowana bezpośrednio w ziemi - podciąga wodę kapilarnie do wyskości 1 piętra. Tu to zjawisko nie występuje, bo ściana granitowa nie podciąga kapilarnie wody.

Podłogi w stajni to klinkier który w korytarzach został postawiony na sztorc. Przy wyjściach z boksów widać 2-3 cm zagłebienie szerokości 3 cegieł, które gromadziło nadmiar wody z boksów i stanowisk stajennych. Nie znalazłem śladów kratek ściekowych, ani kanalizacji w stajni. Podłogi boksów zostały wyłozone cegłą klinkierową na płask.

190 metrowy korytarz powyżej i wyłożenie boksów dla klaczy cegłą klinkierową na płask ponizej:

Tak wykonany korytarz, łączy trzy człony stani,

przedzielone poprzecznie wjazdami. Na poniższym zdjęciu widoczne okapy , wysunięte poza ścianę 90 cm. To jeden z elementów które są odpowiedzialne za trwałość budynku w naszym klimacie. Ochraniają ścianę przed opadami. System rynien zbiera wodę opadową i nie pozwala aby opadające krople odbijały się od terenu przyległego do ściany, penetrowały cokół i ścianę fundamentową.

System wentylacyjny:

O dobrej jakości powietrza w stajni zadecydowały trzy czynniki-

• wysokość stajni - w najwyższym punkcie stropu osiąga wysokość 548 cm od podłogi. Taka kubatura zapewnia czyste powietrze na wiele godzin.
• system odprowadzania powietrza porzez kominki wentylacyjne nad oknami- zdjęcie poniżej
• ściany z ceramiki - zewnętrzne gr 67 cm- to zbornik retencyjny dla wilgoci i ciepła. Ceramika wchłania nadmiar pary wodnej , oddaje ją na zewnątrz, a przy tym akumuluje ciepło i stanowi o stabilnej temperaturze wnętrza. Więcej o tym zjawisku przeczytacie w artykule "Z czego budować stajnię".

Ceramika i paroprzepuszczalne materiały zadecydowały o trwałości budynku. Cegła i tynki wapenne nawet jeśli zamokną - to potem szybko wysychają  i nie pozwalają na rozwój grzybów i pleśni. Mimo 145 latom użytkowania, nie znalazłem w stajniach kętrzyńskich śladów zagrzybienia.

Kominek wentylacyjny nad oknami stajni i wentylacja magazynu siana i słomy na strychu stajni.

Wewnątrz system wentylacyjny nad oknami wygląda tak:

Boksy mają wymiar wewnętrzny- dla ogierów 376 cm na 397 cm, dla klaczy ze źrebiętami 428 cm na 495 cm. Korytarz ma szerokość 415 cm, a szerokość wewnątrz stajni to 1193 cm.Takie samo rozwiązania konstrukcyjne znajdujemy w w Stadninie w Łobzie i  stadninie w Gnieźnie. Wygląda na to, że korzystano z raz opracowanego projektu typowego.

Powyżej stajnia stanowiskowa, już nie użytkowana. Nad oknami wyciągi wentylacyne.

Budynki przetrwały w dobrym stanie 147 lat. Przyjęte rozwiązania pozwalają zachować strukturę budowlaną z bardzo niewielką ilością remontów. Podstawą jest oczywiście szczelny dach, dbałość o obróbki blacharskie i system orynnowania. Bo zaniedbania w tym względzie mogą po paru latach wyglądać tak jak w podobnych budynkach w stadninie w Łobzie.