Stajnia Mazurska
Historia jednego projektu.
Kiedy zaprosił mnie do swojego gospodarstwa na Mazurach przyszły inwestor, był rok 2008
Rozpoczynał hodowlę koni skokowych w starym gospodarstwie, w czarownej okolicy.
Do adaptacji na stajnię przeznaczył ogromną oborę kamienno ceglaną,
o tradycyjnym detalu.
Powstała koncepcja nawiązująca do stylu mazurskich budynków inwentarskich i gospodarczych.
Budymek miał spełniać funkcję stajni , magazynu paszy i ściółki i pensjonatu.
Projekt zakładał zachowanie istnjących murów i całkowitą wymianę dachu. Budynek prawie nie miał fundamentów- był posadowiony na głębokości 40-60 cm od powierzchni ziemi i nie posiadał żadnych elementów stabilizujących konstrukcje, takich jak zbrojone ławy fundamentowe, czy wieńce .
Zaprojektowaliśmy więc wykonanie nowych fundamentów, pod istniejącym budynkiem, wykonanie wieńców i całkowicie nowego dachu, krytego dachówką ceramiczną. Mury przez wiele lat funkcjonowania były mocno zagrzybione. Przedsięwzięcie okazało się o wiele droższe od zbudowania nowej stajni. Budynek był zamoknięty, bez izolacji poziomych i pionowych. Skończyło się na rozbiórce i zastosowaniu ceglanego i kamiennego detalu w nowym projekcie.
Nowa stajnia miała stanąć tym razem w miejscu starego budynku inwentarskiego. Gabaryty i rozwiązania funkcjonalne zaprojektowałem prawie jak w stajniach z XIX wieku- składowanie paszy i ściółki na strychu, wentylacja poprzez szachty i kominy wentylacyjne. Od stajni z XIX wieku stajnię miały odróżniać tylko okna przy każdym boksie na wysokości głowy konia.
Był rok 2016 i z doświadczeń hodowli niemieckich i holenderskich dowiadywaliśmy się, że światło dzienne jest bardzo istotne dla stanu psychicznego konia , spędzającego w stajni co najmniej 12 godzin.W związku z tym na dachu, nad każdym boksem pojawiły się okna połaciowe.
Wymusiło to rezygnacje z magazynu paszy na strychu i otwarcie stajni do samego dachu.
Konie sportowe w Polsce eliminują z kariery bardzo często choroby układu oddechowego, a w szczególności RAO- recurrent airway obstruction.
Główne przyczyny RAO koni, to zapylenie stajni i słaba wentylacja. Słaba wentylacja szczególnie w okresach zimowych , kiedy zamyka się wszystkie drzwi i okna-sprzyja wykraplaniu się wody na ścianach i suficie, a w konsekwencji sprzyja to rozwojowi alergizujących pleśni i grzybów.
Z tych powodów powstała kolejna koncepcja stajni gdzie kominy wentylacyjne i okna połaciowe zostały zastąpione świetlikiem dachowym szerokości korytarza w stajni . Świetlik został zaprojektowany wzdłuż całej stajni.
W podstawie świetlika będą funkcjonować ruchome żaluzje - regulujące przepływ powietrza.
Wentylacja i duża ilość światła dziennego wpadajacego poprzez okna w boksachi świetlik dachowy, tworzy dużo lepsze warunki dla chodowli koni i ich obsługi. Nie wchodzimy do ciemnych i cuchnących pomieszczeń a do dobrze naświetlonych i dobrze zwentylowanych przestrzeni.
Na powyższych przykładach, możemy zobaczyć jak w ciągu ostanich 14 lat zmienia się podejście do projektowania stajni - od budynków funkcjonalnych tylko dla wygody obsługi- do stajni uwzględniajacej potrzeby fizyczne i psychiczne koni.
Wszystko jednak z zachowaniem charakterystycznego dla Mazur detalu architektonicznego i materiałów budowlanych.