Hiszpańska Dworska Wyższa Szkoła Jazdy w Wiedniu jest najstarszą działającą do dziś szkołą  konnej jazdy na świecie. Założono ją w 1572 r. , aby umożliwić szlachcie naukę konnej jazdy na najwyższym poziomie. Stajnie Stallburg zostały wybudowane w dobie renesansu.a  sala Zimowej Ujeżdżalni  powstała dzięki Cesarzowi  Karolowi VI.w latach 1729-1735 jako część kompleksu pałacu Hofburg w Wiedniu . Opieka cesarza a potem rządu pozwoliła przetrwać szkole do naszych czasów. Jest żywą tradycją dworskiego jeździectwa.

Dla potrzeb szkoły wyhodowano w stadninie dworskiej w Lipicy, w Słowenii, specjalną rasę koni  na bazie koni hiszpańskich sprowadzonych w 1580 r. i to od nich powstała nazwa szkoły . Obecnie hoduje się je  dla potrzeb szkoły, w stadninie Piber, w Styrii , niedaleko granicy z Włochami.
Przy okazji pobytu w Wiedniu, warto spojrzeć na tę nie zwykłą żywą tradycję. Okrążając Hofburg pomiędzy Michaeler Platz a Jozefs Platz znajdziemy się w podcieniu budynku Zimowej Ujeżdżalni po jednej stronie ulicy, lub w podcieniu dziedzińca stajni po drugiej. Na pokazy i treningi konie przeprowadzane są w ręku przez brukowaną ruchliwą ulicę. Niezwykłe wrażenie robi renesansowy dziedziniec stajni, gdzie z arkad parteru wyglądają białe konie.

Stajnie otaczają dziedziniec i konie mające boksy od strony dziedzińca mogą wyglądać przez poziomo dzielone  drzwi. Stajnie wewnątrz mają klasyczny układ z korytarzem po środku i boksami po obu stronach korytarza. Całość przekryta jest kolebką stropu bogato ozdobionego sztukaterią. Duże okna nad boksami zapewniają dobre oświetlenie dzienne, a zupełnie współczesny rząd opraw świetlówkowych nad korytarzem- dobre oświetlenie sztuczne.

Wentylacja realizowana jest przez kominy wentylacyjne w szczycie kolebki stropu. Kominy mają dużą wysokość, koło 15 m , w związku z tym do wytworzenia ciągu nie jest potrzebne wspomaganie mechaniczne. Stajnie dzielą współczesne ściany boksów, z rozsuwanymi drzwiami. Z podziału architektonicznego i rozmieszczenia kamiennych mis poideł,  wnioskuję,  że podział na oddzielne boksy , w których konie mogą się swobodnie obracać

(około 3,6m na 3,6m) było zaplanowane od początku istnienia stajni.

Konie stoją na sporej ilości słomy. W niektórych boksach część podłogi jest wysypana wiórkami drzewnymi i słomą jednocześnie. Podłoga jest utwardzona zatartym na ostro betonem, a ściany do wysokości ścian boksów są wyłożone brązową glazurą.

Dekoracja pomieszczeń stajni jest cesarska. Ze ścian nad boksami wystają rzeźbione białe głowy koni, a każde pole krzywizny kolebki stropu okolone jest dekoracyjną ramą. Konstrukcja boksów jest wykonana z elementów stalowych lakierowanych na czarno z mosiężnymi wykończeniami.

Obsługa- jak w wielu dziedzinach jeździectwa za sukcesem hodowlanym i sportowym kryje się oddana, kochająca zwierzęta i wykształcona obsługa. W cesarskich stajniach spotyka się stajennych, którzy są dumni z tego co robią.

Przekrój przez stajnie Spanischen Hofreitschule. Dobra wentylacja grawitacyjna i oświetlenie światłem dziennym. Trochę za wąski korytarz.

Najstarszy w Wiedniu renesansowy dziedziniec, o architekturze przypominającej dziedziniec Wawelu, jest otoczony stajniami Szkoły Hiszpańskiej.

W miesiącach letnich ogiery ze Szkoły Hiszpańskiej wyjeżdżają na wakacje do stajni w Heldenbergu 60 km na pólnoc od Wiednia. Zdjęcia ze stajni można obejrzeć tutaj .

A po odpoczynku w cesarskich stajniach, do roboty! Poniżej zdjęcia których nie wolno wykonywać na treningach z publicznością w Spanischen Hofreitschule. Na zdjęciach jeźdźcy używają strzemion, których nie używają na pokazach podczas ewolucji w powietrzu.

Zdjęcia ze stajni można zneleźć tutaj .

Tekst i zdjęcia Jacek Kluszewski

rysunek przekroju arch. Grzegorz Markowski