Dom pasywny czyli jaki

Cytując mgr inż. Szymona Firląga –z  Instytutu Budynków Pasywnych przy NAPE
i dr Jurgena Schniedersa – z Passivhaus Instytut:
Budując dom każdy szuka oszczędności. Jeszcze nie tak dawno najważniejsza była jak najtańsza realizacja inwestycji. Działo się to często kosztem jakości wykonania projektu i podwyższenia energochłonności budynku. Tymczasem rosnące ceny energii spowodowały, że dużo większą rolę zaczęły odgrywać przyszłe koszty eksploatacji budynku. Jak pokazały doświadczenia np. z Niemiec, rozwiązaniem pozwalającym na zminimalizowanie tych kosztów, okazał się być budynek pasywny. Pasywny czyli jaki?
Budynek pasywny powinien zapewnić mieszkańcom przez cały rok bardzo wysoki komfort cieplny bez konieczności zastosowania tradycyjnej instalacji grzewczej lub klimatyzacyjnej. Aby było to możliwe konieczne jest radykalne zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło. Jak wykazały doświadczenia praktyczne i obliczenia teoretyczne, w Europie Środkowej nie da się tego osiągnąć bez zastosowania wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła. Rozwiązanie takie przy jednoczesnym bardzo dobrym zaizolowaniu budynku pozwala
na rezygnacje z konwencjonalnych grzejników. Instalacja wentylacyjna przejmuje wtedy rolę instalacji grzewczej. Nawiewane powietrze jest w tym przypadku nośnikiem ciepła i można je maksymalnie podgrzać do 52 °C. Wyższa temperatura powoduje przypiekanie kurzu na powierzchni nagrzewnicy. Strumień powietrza
wentylacyjnego dla typowego budynku pasywnego wynosi średnio 1 m3/h na m2 powierzchni użytkowej. Ilość ta pozwala z jednej strony na spełnienie warunkow higienicznych, z drugiej zaś nie prowadzi do nadmiernego spadku wilgotności wewnątrz budynku. Na podstawie maksymalnej temperatury powietrza oraz jego strumienia można obliczyć maksymalną moc grzewczą instalacji wentylacyjnej. Wartość ta wynosi 10 W na m²  powierzchni użytkowej i jest przyjmowana jako jedno z najważniejszych kryteriów, które musi być spełnione przez budynek pasywny.
Osiągniecie takiego standardu energetycznego, umożliwia rezygnację z tradycyjnej instalacji grzewczej. Uzyskane w ten sposób oszczędności inwestycyjne mogą zostać przeznaczone na podwyższenie izolacyjności cieplnej budynku i w rezultacie na zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych. Dlatego koszty całkowite w cyklu życia budynku pasywnego są relatywnie niskie. Co więcej rosnące ceny energii mogą spowodować, że domy pasywne już niedługo okazać się mogą być najbardziej opłacalnym ekonomicznie standardem budowlanym.
 

Wytyczne konstrukcyjne dla Polski
Na podstawie przeprowadzonych obliczeń opracowano zmodyfikowane zalecenia dla
budynków pasywnych zlokalizowanych w centralnej Polsce:
 

Przegrody zewnętrzne
- Średni współczynnik przewodzenia ciepła przegród zewnętrznych budynków
pasywnych zlokalizowanych w centralnej Polsce powinien być niższy od 0,12 W/
(m2·K). Przegrody muszą być zaizolowane, zatem lepiej niż jest to wymagane w
Niemczech. Osiągnięcie tak niskiej wartości jest możliwe dzięki zastosowaniu
nowoczesnych materiałów izolacyjnych o bardzo małym współczynniku przewodzenia
ciepła.

Okna
- W budynkach pasywnych należy stosować okna o potrójnym szkleniu i specjalnej
izolowanej konstrukcji ramy. Całkowity współczynnik przewodzenia ciepła, po
uwzględnieniu mostków termicznych ramy i montażu, powinien być mniejszy niż 0,8
W/(m2·K).
- Współczynnik całkowitej przepuszczalności promieniowania słonecznego okien
powinien być wyższy niż 0,5.

Zminimalizowanie mostków cieplnych, punktów przemarzania

styki ocieplenia muszą dokładnie przylegać do siebie.

Instalacja wentylacyjna
- Budynek musi posiadać wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną z odzyskiem
ciepła. Sprawność odzysku ciepła powinna sięgać 90%.
- Należy, wszędzie gdzie jest to możliwe, stosować gruntowy wymiennik ciepła.
Odpowiada on za wstępne podgrzanie powietrza wentylacyjnego i tym samym chroni
powierzchnie wymiennika krzyżowego przed szronieniem w okresie zimy. Ma to
szczególnie duże znaczenie w chłodniejszym klimacie centralnej Polski. Natomiast
okresie letnim GWC może służyć do pasywnego chłodzenia budynku.
 

Instalacja grzewcza i przygotowania c.w.u.
- Rolę instalacji grzewczej w budynkach pasywnych pełni instalacja wentylacyjna.
Niskie zapotrzebowanie na moc cieplną pozawala na ogrzanie wszystkich
pomieszczeń.
- Podgrzewanie powietrza jak i przygotowanie c.w.u. może zachodzić w urządzeniu
kompaktowym z pompą ciepła lub kominku niewielkiej mocy.
- Kominki małej mocy opalane biomasą zmniejszają zapotrzebowanie na energię
pierwotną i mogą być z powodzeniem stosowane w budynkach jednorodzinnych.
Spełniają też w wielu przypadkach rolę dekoracyjną.
- Do podgrzewu c.w.u. można zastosować instalację solarną.
 

 

Przykład projektu rezydencji o cechach budynku pasywnego.

Budynek powstaje w Józefowie pod Warszawą. Wszystkie detale historyczne zostały zaprojektowane tak aby nie stanowić punktów przemarzania. Opory cieplne ścian zewnętrznych, stropodachu i podłogi na gruncie obliczeniowo na poziomie 0,15 W/m2K . Okien i drzwi zewnętrznych o średniej- rama , szyba 0,8 W/m2K. Dla budynku zaprojektowano gruntowy wymiennik ciepła, wentylacje mechaniczną z odzyskiem ciepła i panele słoneczne do dogrzewania ciepłej wody uzytkowej.