Przegladając ostatnio reklamowany jako nowość, projekt gotowy budynku jednorodzinnego, ze zdziwieniem obejrzałem detale przekroju budynku zupełnie takie same, jak w rpojektach typowych z lat siedemdziesiatych zeszłego wieku.

Zmieniły sie nazwy materiałów budowlanych , grubość izolacji cieplnych, zostały dołączone pozorujące znajomość rzeczy wielozdaniowe opisy- ale zasada rozwiązywania detali pozostała ta sama. Ściany zewnętrzne zostały docieplone grubymi warstwami styropianu , styroduru, wełny mineralnej. W wielu miejscach warstwa ocieplenia mocno się ścienia, a pod ścianami zewnętrznymi nie ma jej wcale.

Rysunek poniżej wskazuje miejsca intensywnej ucieczki ciepła. Miejsca mają charakter strefy okalającej  cały budynek. Nie są to w zwiazku z tym punktowe miejsca przemarzania, a bardziej autostrady dla ucieczki ciepła z budynku.

Rysunek poniżej pokazuje jak dużo ciepła ucieka w poszczególnych strefach.

1. strefa 1 to zaizolowanie miejsca oparcia konstrukcji dachu na ścianie. O ile na ścianie i stropie możemy ułożyć 30 cm izolacji cieplnej, to pomiędzy murłatą a pokryciem dachowym mamy już tylko 12-15 cm miejsca. Do tego co 80-90 cm na murlacie jest oparta krokiew i w zwiazku z tym miejsce to posiada ocieplenie tylko z 10-15 cm drewna. Biorąc pod uwagę trudność włożenia materiału izolacyjnego w to miejsce, uszczelnienie styku izolacji na ścianie i na stropie- w praktyce mamy w tym miejscu przerwę w ociepleniu z pełnym dostępem dla wiatru i mrozu.
2. obsadzenie okien w murze- w praktyce  styk ramy i muru po całym obwodzie, nie ma żadnego ocieplenia, lub cienką warstwę 2-3 cm. Na badaniach termowizyjnych jest to najintensywniej przemarzająca opaska.
3. ciągła ściana fundamentowa bez izolacji cieplnej poziomej- tędy ucieka z budynku 5% ciepła
4. izolacja cieplna ściany schodzi do głębokości 60 cm , przy głębokości przemarzania 100 cm-120 cm.

Rysunek poniżej pokazuje dokładniej jak ucieka ciepło w miejscu posadowienia ściany zewnętrznej- czyli jest to uszcszegółowienie ucieczki ciepła w strefie 3 i 4 pokazanych na rysunku powyżej.

Ściany fundamentwe i ławy, w modelu cieplnym są radiatorami , które w sposób intensywny promieniują ciepłem w kierunku podłoża. Ściany pełnią tę samą role co użebrowanie głowicy i cylindra w silnikach motocyklowych chłodzonych powietrzem. Wyprowadzenie ciepła odbywa się bardzo intensywnie poprzez te wbite w ziemie krawędzie. Jak wynika ze zdjęć z kamer termowizyjnych promieniowanie cieplene jest najbardziej intensywne na krawędziach i narożnikach, a zdecydowanie mniej intensywne na płaszczyznach.

 Jak zatem poradzić sobie z tą intensywną ucieczką energii cieplnej z naszego budynku?

Dla powstrzymania wypływu energii cieplnej poprzez pasy przemarzania oznaczone na rysunku powyżej symbolami 1 i 2 rozwiązania sa proste i nie wymagają znacznego zwiększenia nakładów. Pas przemarzania 1 można zlikwidować powiększajac dystanspomiędzy murłatą a spodem pokrycia dachowego- tak aby ocieplenie pełną grubością , mogło byc ułozone w tym miejscu. Dobrym rozwiązaniem jest położenie murłaty na słupkach dystansowych. Słupki powinny pozwolić na ułożenie pełnej zaprojektowanej grubości ocieplenia + 2 cm luzu na wentylację powietrzną.

Pełne powodzenie w likwidacji tego pasa przemarzania osiągniemy przy szczelnym połączeniu izolacji cieplnej układanej na stropie z izolacją cieplną ściany. Zwykle są to dwa różne materiały takie jak wełna i styropian. Trudno je szczelnie połączyć jakimś spoiwem. Skuteczne jest docisnięcie tych materiałow do siebie i ściagniecie dodatkowo miejsca styku poprzez zamocowanie siatki z wókna szklanego, używanej pod tynki.

Pas przemarzania 2 to miejsce styku ocieplenia sciany z ramą okienną . W rozwiązaniu z projektu gotowego zaprojektowano zamocowanie okna w ten sposób że jest ono licowane z zewnętrzną płaszczyzną ściany i styk ramy i ściany jest przykryty warstwą ocieplenia . Jeśli przyjrzymy się temu stykowi to łatwo stwierdzić, że w tym pasie jest 1-3 cm ocieplenia, a nie jak na ścianie zewnętrznej od 15 do 25 cm ocieplenia. Uszczelnianie tego miejsca taśmami klejącyminie zmienia problemu przemarzania- uszczelnia tylko styk okna i sciany i nie pozwala na bezposrednie przenikanie powietrza z zewnątrz.

Badania nad budynkami pasywnymi doprowadziły do wniosku, że ucieczka ciepła zmniejsza się o 87 % w tym miejscu , jeśli zamocujemy okno szczelnie w warstwie ocieplenia. Można tego dokonać korzystając z kilku rozwiązań dostępnych na rynku. Jedną z nich - najbardziej przemyslaną, jest mocowanie w systemie MOWO.

Pas przemarzania przy posadowieniu budynku i ucieczka ciepła poprzez fundamenty oznaczone na rysunkach powyżej jako 3 i 4:

W ostatnich latach bardzo intensywnie projektanci pracują nad tym zagadnieniem i znamy co najmniej 3 skuteczne rozwiązania tego problemu. Każde z nich opiera się na poprzecznym odcięciu izolacją cieplną -ścian od podłoża. Więcej o moim autorskim rozwiązaniu w artykule "Ciepłe posadowienie domu pasywnego"